Lao động – Tiền lương – Người có công

Hỏi: Doanh nghiệp có được tự đào tạo người lao động vận hành thiết bị?

Phạm Thế Anh - 17:10 20/08/2025

Chi tiết câu hỏi

Theo QCVN 03:2011/BLĐTBXH (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với máy hàn điện và công việc hàn điện): "Chỉ những người có chứng chỉ về công việc hàn điện, được huấn luyện về an toàn lao động và được cấp thẻ an toàn mới được phép thực hiện công việc hàn điện". Các hoạt động hàn của công ty tôi chủ yếu là hàn điện trở (hàn điểm), hàn mạch điện tử. Hàn điện trở dùng "súng"/thiết bị có 2 điện cực, thao tác của người công nhân chỉ là bóp cò, bấm nút để 2 điện cực ép vào nhau, không đòi hỏi kỹ năng cao như hàn TIG/MIG/MAG. Hàn mạch điện tử chủ yếu là hàn tự động, người lao động chỉ phải thao tác hàn trực tiếp để chỉnh sửa sản phẩm (rework) trong một ít trường hợp cần thiết. Tôi xin hỏi, với các hoạt động hàn ở trên, công ty tôi có thể áp dụng hình thức đào tạo nội bộ kết hợp huấn luyện an toàn vệ sinh lao động để đáp ứng yêu cầu quy định không? Về điều khiển thiết bị nâng, căn cứ mục 3.6.4 QCVN 07:2012/BLĐTBXH (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với thiết bị nâng): "Công nhân điều khiển thiết bị nâng và công nhân buộc móc tải phải đảm bảo được đào tạo về chuyên môn và được huấn luyện, cấp thẻ an toàn theo đúng quy định". Căn cứ QCVN 25:2015/BLĐTBXH – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với xe nâng hàng sử dụng động cơ có tải trọng nâng từ 1.000kg trở lên, mục 1.3.2. giải thích: "Người vận hành (operator) là người đã được đào tạo, huấn luyện và cấp chứng chỉ về an toàn lao động, vệ sinh lao động được cấp chứng chỉ vận hành xe nâng hàng và phải chịu trách nhiệm đối với việc chuyển động và nâng hạ tải của xe nâng hàng". Trên thực tế, người lao động khi tham gia ứng tuyển cho các công việc này cung cấp các loại chứng chỉ khác nhau như chứng chỉ sơ cấp, chứng chỉ kỹ năng nghề, chứng chỉ đào tạo khóa ngắn hạn dưới 3 tháng, chứng nhận đào tạo nội bộ. Vì vậy, để triển khai đồng nhất các điều kiện vận hành thiết bị nâng, xe nâng hàng, tôi đề nghị được giải đáp một số nội dung sau: - Đối với người lao động trực tiếp vận hành thiết bị nâng, xe nâng hàng, thì các loại chứng chỉ nào (chứng chỉ đào tạo sơ cấp, chứng chỉ đào tạo nghề, chứng chỉ kỹ năng nghề hay xác nhận hoàn thành khóa huấn luyện nội bộ) được chấp nhận là đủ đáp ứng yêu cầu tại các Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia? - Đối với điều kiện người điều khiển thiết bị nâng, xe nâng hàng phải được đào tạo chuyên môn, công ty tôi có thể tự đào tạo nội bộ hay cần phải mời đơn vị có chức năng đào tạo/cấp chứng chỉ từ bên ngoài?

Trả lời

Bộ Nội vụ trả lời vấn đề này như sau:

Căn cứ điểm 3.4.2.1 của QCVN 03:2011/BLĐTBXH Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với máy hàn điện và công việc hàn điện: "Chỉ những người có chứng chỉ về công việc hàn điện, đã được huấn luyện an toàn lao động và được cấp thẻ an toàn mới được phép thực hiện công việc hàn điện".

Vì vậy, người lao động thực hiện công việc hàn điện nêu tại QCVN 03:2011/BLĐTBXH, phải đáp ứng các yêu cầu quy định tại điểm 3.4.2.1 Quy chuẩn này.

Về điều khiển thiết bị nâng, theo quy định tại điểm 1.3.2 QCVN 25:2015/BLĐTBXH Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với xe nâng hàng sử dụng động cơ có tải trọng nâng từ 1.000 kg trở lên: "… người vận hành xe nâng hàng phải có chứng chỉ vận hành…". Quy chuẩn không quy định cụ thể loại chứng chỉ (sơ cấp, kỹ năng nghề hay đào tạo ngắn hạn). Vì vậy, người lao động được cấp chứng chỉ vận hành xe nâng hàng phù hợp quy định của pháp luật, được xem là đáp ứng yêu cầu tại QCVN 25:2015/BLĐTBXH.

Theo quy định tại điểm 3.6.4 QCVN 07:2012/BLĐTBXH Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn lao động đối với thiết bị nâng: "Công nhân điều khiển thiết bị nâng và công nhân buộc móc phải được đào tạo về chuyên môn". Tuy nhiên, Quy chuẩn QCVN 07:2012/BLĐTBXH không quy định cụ thể về đơn vị thực hiện việc huấn luyện, đào tạo. Vì vậy, doanh nghiệp có thể chủ động lựa chọn hình thức, phương pháp huấn luyện, đào tạo phù hợp để bảo đảm người lao động được trang bị đầy đủ kiến thức chuyên môn theo yêu cầu, đảm bảo an toàn lao động khi vận hành thiết bị nâng.