Hỏi: Có được đóng BHXH thời gian còn thiếu để nghỉ hưu sớm?

Bảo hiểm xã hội Việt Nam trả lời vấn đề này như sau:

Tại Khoản 2, 3 Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định tuổi nghỉ hưu như sau: Tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường được điều chỉnh theo lộ trình cho đến khi đủ 62 tuổi đối với lao động nam vào năm 2028 và đủ 60 tuổi đối với lao động nữ vào năm 2035.

Kể từ năm 2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường là đủ 60 tuổi 03 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 04 tháng đối với lao động nữ; sau đó, cứ mỗi năm tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam và 4 tháng đối với lao động nữ.

Người lao động bị suy giảm khả năng lao động; làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm; làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn nhưng không quá 5 tuổi so với quy định tại Khoản 2 Điều này tại thời điểm nghỉ hưu, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH bắt buộc

Tại Điểm a, b Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động năm 2019 sửa đổi, bổ sung Khoản 1 Điều 54, 55 Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014 quy định:

"Điều 54. Điều kiện hưởng lương hưu

1. Người lao động quy định tại các Điểm a, b, c, d, g, h và i Khoản 1 Điều 2 của Luật này, trừ trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều này, khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên thì được hưởng lương hưu nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Đủ tuổi theo quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động;

b) Đủ tuổi theo quy định tại Khoản 3 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành hoặc có đủ 15 năm làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn bao gồm cả thời gian làm việc ở nơi có phụ cấp khu vực hệ số 0,7 trở lên trước ngày 1/1/2021;

c) Người lao động có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu của người lao động quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động và có đủ 15 năm làm công việc khai thác than trong hầm lò;

d) Người bị nhiễm HIV do tai nạn rủi ro nghề nghiệp trong khi thực hiện nhiệm vụ được giao...".

"Điều 55. Điều kiện hưởng lương hưu khi suy giảm khả năng lao động

1. Người lao động quy định tại các Điểm a, b, c, d, g, h và i Khoản 1 Điều 2 của Luật này khi nghỉ việc có đủ 20 năm đóng BHXH trở lên được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với người đủ điều kiện hưởng lương hưu quy định tại các Điểm a, b và c Khoản 1 Điều 54 của Luật này nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

a) Có tuổi thấp hơn tối đa 05 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động khi bị suy giảm khả năng lao động từ 61% đến dưới 81%;

b) Có tuổi thấp hơn tối đa 10 tuổi so với tuổi nghỉ hưu quy định tại Khoản 2 Điều 169 của Bộ luật Lao động khi bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;

c) Có đủ 15 năm trở lên làm nghề, công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành và bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên".

Tại Khoản 4 Điều 15 Thông tư số 59/2015/TT-BLĐTBXH ngày 29/12/2015 của Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc quy định:

"4. Người lao động đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu mà thời gian đóng BHXH bắt buộc còn thiếu tối đa 06 tháng thì người lao động được lựa chọn đóng một lần cho số tháng còn thiếu với mức đóng hằng tháng bằng tổng mức đóng của người lao động và người sử dụng lao động theo mức tiền lương tháng đóng BHXH trước khi nghỉ việc vào quỹ hưu trí và tử tuất để hưởng lương hưu. Người lao động được hưởng lương hưu tại tháng đủ điều kiện về tuổi hưởng lương hưu và đã đóng đủ BHXH cho số tháng còn thiếu".

Do ông Thọ chỉ cung cấp thông tin sinh tháng 10/1967 và đóng BHXH được trên 15 năm thuộc danh mục nghề nghiệp độc hại, nguy hiểm nên BHXH Việt Nam xin trả lời chung về điều kiện nghỉ hưu đối với lao động nam theo thông tin sơ bộ ông nêu như sau:

- Nếu ông có đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc trở lên, trong đó có đủ 15 năm làm nghề, công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm hoặc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thuộc danh mục do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội ban hành thì đối chiếu Phụ lục II ban hành kèm theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP ngày 18/11/2020 của Chính phủ quy định về tuổi nghỉ hưu, thời điểm hưởng lương hưu tính từ tháng 8/2023 trở đi (sau khi ông nghỉ việc và có hồ sơ đề nghị theo quy định).

- Nếu ông chưa đủ 20 năm đóng BHXH bắt buộc thì có thể tiếp tục tham gia đóng BHXH bắt buộc cho đến khi đủ 20 năm để được hưởng lương hưu, thời điểm hưởng lương hưu căn cứ theo thời điểm đóng đủ BHXH bắt buộc (nếu thiếu tối đa 6 tháng đóng BHXH thì được đóng một lần cho số tháng còn thiếu).

- Nếu ông không thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc thì có thể đóng BHXH tự nguyện cho đến khi đủ tuổi theo Phụ lục I ban hành kèm theo Nghị định số 135/2020/NĐ-CP (thời điểm hưởng lương hưu tính từ tháng 11/2029 trở đi, căn cứ thời điểm sau khi ông đóng BHXH đủ 20 năm trở lên).

BHXH Việt Nam cung cấp thêm thông tin để ông đối chiếu với trường hợp cụ thể của bản thân. Nếu cần giải thích và hướng dẫn thêm, ông có thể liên hệ với cơ quan BHXH nơi đang đóng BHXH hoặc nơi cư trú và cung cấp dữ liệu chi tiết về thời gian tham gia BHXH để được tư vấn đầy đủ nội dung ông quan tâm.