Bảo hiểm xã hội - Bảo hiểm y tế - Bảo hiểm thất nghiệp

Tôi làm kế toán một đơn vị hành chính cấp xã ở tỉnh Bình Thuận gặp một trường hợp truy thu BHXH như sau:

Một công chức tham gia công tác có đóng BHXH từ năm 2000, hệ số lương cơ bản được hưởng là 2,25.

Ngày 30/12/2016, có Quyết định của UBND huyện cho hưởng phụ cấp thâm niên nghề, cụ thể như sau:

- Mức phụ cấp thâm niên 8% từ ngày 25/10/2009

- Mức phụ cấp thâm niên 9% từ ngày 30/10/2009

- Mức phụ cấp thâm niên 10% từ ngày 30/10/2010

- Mức phụ cấp thâm niên 11% từ ngày 30/10/2011

- Mức phụ cấp thâm niên 12% từ ngày 30/10/2012

- Mức phụ cấp thâm niên 13% từ ngày 30/10/2013

- Mức phụ cấp thâm niên 14% từ ngày 30/10/2014

- Mức phụ cấp thâm niên 15% từ ngày 30/10/2015

- Mức phụ cấp thâm niên 16% từ ngày 30/10/2016

Sau khi nhận được Quyết định đơn vị vẫn trích nộp BHXH cho công chức đúng theo quy định, nhưng quên không báo tăng mức phụ cấp cho BHXH điều chỉnh.

Ngày 14/11/2017, có Quyết định của UBND huyện nâng mức phụ cấp thâm niên nghề lên 17% từ ngày 30/10/2017. Đơn vị vẫn trích nộp BHXH của công chức đúng theo quy định nhưng quên không báo tăng mức phụ cấp cho BHXH điều chỉnh.

Ngày 1/11/2018, có Quyết định của UBND huyện nâng mức phụ cấp thâm niên nghề lên 18% từ ngày 30/10/2018. Đơn vị báo tăng mức phụ cấp trong tháng 12/2018.

Sau khi BHXH huyện nhận báo tăng thì mới phát hiện và truy thu tiền BHXH từ năm 2009, tổng số tiền BHXH là 9.237.059 đồng; BHYT là 1.575.265 đồng; BHTNLĐ-BNN là 307.093 đồng và tiền lãi truy thu BHXH là 4.229.306 đồng; BHYT là 503.801 đồng; BHTNLĐ-BNN là 174.913 đồng.

Nhận thấy số tiền lãi truy thu quá lớn chiếm tỉ lệ 45,78% nên đơn vị đã yêu cầu BHXH huyện giải trình cách tính truy thu tiền bảo hiểm và lãi chậm nộp nhưng BHXH huyện trả lời do phần mềm tính toán và không giải thích được.

Vậy, việc tính toán truy thu BHXH và truy thu lãi có đúng quy định không?

"e) Mức đóng BHYT của đối tượng quy định tại Điều 5 Nghị định này như sau:

Người thứ nhất đóng bằng 4,5% mức lương cơ sở; người thứ hai, thứ ba, thứ tư đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50% mức đóng của người thứ nhất; từ người thứ năm trở đi đóng bằng 40% mức đóng của người thứ nhất.

Việc giảm trừ mức đóng BHYT theo quy định tại điểm này được thực hiện khi các thành viên tham gia BHYT theo hộ gia đình cùng tham gia trong năm tài chính".

Vậy, tham gia trong năm tài chính nghĩa là như thế nào?

Ví dụ: Nhà có 3 người A, B, C; người A, B đóng tiền tham gia BHYT trong năm 2018; người C đóng tiền tham gia năm 2019, vậy người C có được giảm trừ tiền không? Là thời điểm 1 trong số các thành viên đóng tiền tham gia BHYT trong năm mà các thành viên còn lại thẻ BHYT còn hạn sử dụng tại thời điểm người kia đóng tiền là được giảm trừ, hay tại thời điểm thẻ của người đóng tiền bắt đầu có hạn sử dụng và thẻ của các thành viên khác vẫn còn hạn sử dụng?

Việc giảm trừ theo quy định "các thành viên tham gia BHYT theo hộ gia đình cùng tham gia trong năm tài chính", vậy trong hộ gia đình có 3 người, 2 người tham gia trước còn 1 người chưa tham gia vậy người thứ 2 tham gia trước đó có được giảm trừ hay không? Nếu không được giảm trừ thì khi người thứ 3 tham gia theo quy định được giảm trừ 60%, vậy người thứ 2 tham gia trước đó có được truy giảm số tiền giảm trừ 70% không?

Công ty tôi có lao động nam sinh năm 1973, tham gia BHXH từ 12/1996 đến 7/2019, đã đóng BHXH được 22 năm 6 tháng. Vừa qua lao động này bị đột quỵ, đã đưa đi giám định tại Hội đồng giám định y khoa TPHCM, kết quả bị suy giảm khả năng lao động do bệnh tật. Tỷ lệ tổn thương cơ thể vĩnh viễn là 83%. Vậy, lao động này có đủ điều kiện hưởng lương hưu khi bị suy giảm khả năng lao động không? Hoặc có đủ điều kiện để hưởng chế độ BHXH 1 lần không?